Eenzame uitvaart #32, Den Haag

Verslag Eenzame uitvaart nr. 32 te Den Haag
Uitvaart van Mevrouw K.
Geboren: Leeds, 1930
Overleden: Den Haag, 20 april 2011
Locatie: Nieuw Eykenduynen, 2 mei 2011, 9.00 uur
Dichter van dienst: Gilles Boeuf

Soms kan een enkele opmerking net datgene zijn waar het gedicht mee kan beginnen. De gemeente ambtenaar belt mij en stuurt mij de informatie over Mevrouw K. per mail. Ik lees dat ze geboren is in Leeds, Engeland en heel lang met haar man in Zuid Afrika heeft gewoond. Haar man is al jaren eerder overleden in Den Haag, waar ze sinds 1997 woonden aan het Kepplerplein. De twee volwassen kinderen wonen nog in Zuid Afrika.
In de mail van de ambtenaar lees ik dat zij persoonlijk per telefoon met de zoon in Zuid Afrika gesproken heeft en dat hij niet naar Nederland komt voor de crematie. Ik ben er uiteraard niet bij maar ben wel benieuwd hoe zo’ n gesprek dan verloopt. Wat zegt de zoon over zijn moeder en waarom komt hij niet over? Hadden ze een slechte verstandhouding? Was het contact simpelweg verwaterd? Ook heeft de ambtenaar met een schoonzus gesproken die het een schande vindt dat de zoon niet naar de crematie van zijn moeder gaat. Ik mail nog eens naar de ambtenaar om door te vragen. Zij antwoordt mij dat het enige wat de zoon erover gezegd heeft, is dat het ‘ no use’ heeft.
No use. Daar blijf ik over nadenken. In het appartement van deze weduwe blijkt, zo lees ik, alles keurig op orde te zijn. Een mobiele telefoon, een laptop, de post die ze ontving opgeborgen in een multomap. Er zijn wat Afrikaanse accenten in het interieur. De ambtenaar heeft de indruk dat Mevrouw K. erg op zichzelf was in haar keurige huurappartement. Ze bleek een Nederlandse en een Engelse bankrekening te hebben en zeer veel Engelse boeken.

No use

Stukken land tussen zeeën
Het water lijkt de aarde te dragen
De schepen als eenzame
krijgers op zee

De hemel valt uit het water

Vanaf een stuk land ben je je gaan
verplaatsen want mensen doorsnijden
het luchtruim en de zee

Ze komen aan land, South Africa,
daar vallen de kinderen op aarde
Als man en vrouw zijn ze geschapen
Ze zijn twee

Er volgt een nieuwe verplaatsing
Kepplerplein in Den Haag, een ander
stukje aarde
waar je Afrika bewaarde op DVD

Grote oceanen doordringen het lichaam
van moeders en kinderen
Wordt er begraven doorklieft de telefooncentrale
de zee en de aarde

Is er geen komst, no use,
gedenken de zeeën je verplaatsing,
je geboorte door de aarde

Zijn we vis, vogel, mens
aarde en zee

Wanneer ik maandagmorgen op Nieuw Eykenduynen aankom, loopt de uitvaartleider mij al tegemoet. Een joviale en warme man die ik al vaker ben tegengekomen. Hij toont zich altijd betrokken bij de uitvaarten en voegt er steevast een persoonlijk en waardig element aan toe. Ditmaal heeft hij waxinelichtjes in de vorm van een kruis op de kist geplaatst. Mevrouw K. was katholiek en om die reden is Ave Maria het eerste nummer dat we te horen krijgen. Nadat ik heb voorgedragen neemt de uitvaartleider nog even het woord. Hij bedankt mij voor mijn gedicht en zegt het Onze Vader op. Ik denk weer aan het ‘ no use’. Of er een ‘ use’ is, weet ik natuurlijk ook niet, maar dat geldt waarschijnlijk ook voor verliefdheid, blijdschap en geboorte. We sluiten af met Land of hope and glory, ‘ use’ of geen ‘ use’ en ik moet bekennen dat het lied mij werkelijk meesleept.
Vijftien minuten later sta ik zoals gewoonlijk weer buiten. De verplaatsingen van Engeland naar Zuid-Afrika en vervolgens naar Den Haag, hebben wellicht bijgedragen aan Mevrouw K. haar isolement. Toch is ze ‘van de aarde’ zoals ik, die op mijn suffe brommer stap naar een afspraak hier in de stad.